Коръән башыннан ахырына хәтле – тәүхид

         Тәүхид – Аллаһның бер үзенә генә гыйбадәт кылу. Ул Аллаһ хакы. Ә  ширек исә Аллаһ хакын боза торган гамәл.

         Ширек – ул гыйбадәттә Аллаһка тиңдәшлек кылу. Ягъни кеше Аллаһка да, башка ялган иләһләргә дә гыйбадәт кылса, Аллаһка тиңдәшлек кылган була. Моңа тормыштан бер мисал китерик: кеше намаз укый, шул ук вакытта муенына талисман яки бөти тагып йөри, шул әйберләр аны бәла-казадан саклый дип ышана. Бу  Аллаһка тиңдәшлек кылу була. Чөнки Аллаһ кына бәхет бирүче һәм безне бәла-казаларадан саклаучы.

Галимнәребез әйтә: “Коръән тулысынча тәүхид турында”. Чөнки анда Аллаһ Тәгалә турында хәбәр ителә, Аның күркәм Исем-сыйфатлары, Аңа ширек кылмыйча, бер Үзенә генә гыйбадәт кылырга кирәклеге, яки ихластан Аллаһка гыйбадәт кылучы тәүхид әһелләренең бу дөньяда һәм ахирәттә бәхет-сәгадәттә булулары хакында әйтелә. Ширек кылучыларның каты газап көтәчәген Коръәннән укып беләбез. Шулай ук Расүлләрнең үз кавемнәрен тәүхидкә чакырулары, ширектән тыюлары турында риваятьләр бар.  Расүлләргә иярүчеләр иминлектә булды, ә аларның сүзләрен ялганга чыгаручылар җәзага тартыла.  Хәләл белән хәрам турында да хәбәрләр күп Коръәндә. Чөнки алар да Раббыбызның хакы. Аллаһ ризалыгы өчен хәләл ризык ашау, Аллаһ ризалыгы өчен хәрәмнан тыелу болар да  тәүхиднең хакы.

Шулай итеп, Коръән тулысынча тәүхид, чөнки ул тәүхидкә өнди, аның капма-каршысы булган ширектән тыя; тәүхид әһелләре турында сөйләп, аларны шатландыра, мөшрикләргә (ширек кылучылар) нинди каты газап булачагын искәртә; хәләл һәм хәрәм хөкемнәрен ачып сала.